Het vertalen van kinderboeken: Pluk van de Palazzo?

Het vertalen van kinderboeken: Pluk van de Palazzo?
blog van Tatum a Trieste

Jip en Janneke, Polleke, Pluk van de Petteflet: het zijn de pareltjes uit de Nederlandse kinder- en jeugdliteratuur. Prachtige, grappige en leerzame boeken, die we de Italiaanse kinderen niet mogen ontzeggen.

En dat hoeft ook niet, want we hebben vertaalsters als Valentina Freschi, die de Nederlandse verhalen in een Italiaans jasje steken. Deze week keerde Valentina terug naar de aula magna van Trieste, waar zij jaren terug de opleiding Taal en Vertaling volgde. Dit keer nam zij niet plaats in de collegebanken, maar stond zij op het podium. Ze vertelde de huidige studenten over haar werk als vertaalster en alle uitdagingen die komen kijken bij het vertalen van kinder- en jeugdliteratuur.

Het vertalen van kinderboeken lijkt misschien simpeler, maar dat is schijn. Hoe vertaal je de vele nomi parlanti, zoals ‘de Stampertjes’ of ‘de Petteflet’? En wat te doen met de typisch Nederlandse boterham of de pannenkoeken? Vertalen van kinderboeken vergt niet alleen kennis over de Nederlandse taal en cultuur, maar ook heel wat creativiteit.

Om nog maar niet te spreken over de taalkundige verschillen tussen het Nederlands en Italiaans. Kinderliteratuur staat vol korte zinnen en herhalingen, maar dat is over het algemeen veel frequenter in het Nederlands dan in het Italiaans. Wij Nederlanders houden van kort. Recht door zee. De Italianen, daarentegen, gebruiken het liefst ellenlange zinnen, bestaande uit bijzinnen, gerundia en andere ingewikkelde constructies, die zich nog net niet over verschillende pagina’s uitstrekken (net als deze, voor Hollandse begrippen, veel te langdradige zin, die iedere Nederlandse lezer afschrikt en hem doet afvragen waar het begin van de zin ook alweer over ging).

Is het gebruik van korte zinnen en synoniemen volledig te verklaren uit de doelgroep, of spelen ook de Nederlandse taalconventies een rol? In hoeverre behoud je, als vertaalster, de schrijfstijl uit de originele taal?

Het is een gioco di parole, maar Valentina heeft wel talent voor gepuzzel: de Petteflet werd ‘il Grangrattacielo’, de Flattekat ‘il Grattagatto’, de Stampertjes ‘i Fracassini’ en de Krullevaar ‘il Ricciaiolo’. En onze boterham met kaas? Dat werd natuurlijk gewoon een panino.

Tekst en fotografie: Tatum Paauwe

——————————————

Geschreven door Tatum Paauwe

Terug naar hoofdpagina Tatum a Trieste